กวางผา ที่พบในประเทศไทย มีชื่อสามัญว่า Burmese Goral และชื่อวิทยาศาสตร์ Nemorhaedus evansi มีสถานะเป็นสัตว์ป่าสงวน หากมองผิวเผินอาจคิดว่าเป็นเลียงผา เพราะลักษณะโดยทั่วไปมีความคล้ายคลึงกัน และมีถิ่นที่อยู่อาศัยทับซ้อนกัน แต่กวางผานั้นมีขนาดเล็กกว่า

กวางผาจะมีขนสีน้ำตาลเทา (ส่วนเลียงผาที่โตเต็มไวจะมีสีดำ) บริเวณท้องมีสีจางกว่าลำตัว ขาหน้าทั้งสี่มีสีน้ำตาลแดง ขาท่อนล่างมีสีครีมคล้ายใส่ถุงเท้า บริเวณตา ริมฝีปาก คอ อก และโคนหางมีแต้มสีขาว เขาสั้นโค้งไปด้านหลัง หว่างเขาถึงหลังหูมีกระจุกขนเป็นยอดแหลมสีน้ำตาลเข้มชัดเจน และมีแผงขนสีน้ำตาลไหม้พาดผ่านจนถึงหาง หางสั้นและเป็นพุ่ม

ลักษณะนิสัยของกวางผาจะหากินบนที่ราบสูงที่เป็นภูเขาหรือหน้าผาที่มีความสูงจากระดับน้ำทะเลตั้งแต่ 1,000–4,000 เมตร หากินทั้งเวลากลางวันและกลางคืน ในช่วงที่อาหารสมบูรณ์มักเลือกกินเฉพาะยอดอ่อนของพืช ส่วนในฤดูแล้งที่น้ำมีจำกัดมันมักกินพืชที่มีลำต้นอวบน้ำมากกว่าปรกติ

เนื่องจากถิ่นที่หากินและถิ่นที่อยู่อาศัยของกวางผาคือบริเวณหน้าผาสูง ทำให้ในประเทศไทยสามารถพบเห็นกวางผาได้บนดอยทางภาคเหนือเท่านั้น เช่น อุทยานแห่งชาติดอยอินทนนท์ เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าเชียงดาว เขตรักษาพันธุ์สัตว์ป่าอมก๋อย ฯลฯ

https://www.seub.or.th/bloging/into-the-wild/%E0%B8%81%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%87%E0%B8%9C%E0%B8%B2-%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%AB%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%87%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B8%AA%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%A7%E0%B9%8C/

‍

เอ่ยถึงกวางผาขึ้นมาก็เพราะว่าวันหนึ่ง ได้ไปที่สถานที่หนึ่งซึ่งสูงกว่าระดับน้ำทะเลประมาณสองพันเมตรหน่อยๆ สถานที่นี้เป็นหนึงในไม่กี่ที่ในประเทศไทยที่มีกวางผาอาศัยอยู่ ธรรมชาติก็งดงามและไปถึงได้ยากนิดนึง แต่มีความพิเศษจริงๆ ในฐานะของคนทำเครื่องปั้นดินเผาก็จะเห็นอะไรๆเป็นวัสดุ วัตถุดิบ และ สสาร อันมีความเกี่ยวเนื่องเชื่อมโยงไปหากันเสมอๆ คราวนี้สิ่งที่สะกิดความสนใจจึงอยู่ที่ อึของมันนั่นเอง

‍

มูลสัตว์กินพืชก็ย่อมมีไฟเบอร์ของพืชที่ย่อยไม่ได้อยู่เต็มไปหมด ไฟเบอร์นี้เมื่อเผาเป็นขี้เถ้าโดยทฤษฎีแล้วก็ย่อมจะกลายเป็นเคลือบได้ ก็เหมือนกับกิ่งไม้ใบไม้ทั่วไป เคลือบทีทำจากขี้เถ้าของมูลสัตว์กินพืชนั้นก็มีคนทดลองทำไว้มากมายไม่ใช่เรื่องใหม่ เช่นเคลือบขี้เถ้าขี้ช้าง ขี้เถ้าขี้กวางมูส ขี้เถ้าขี้หมู อะไรเทือกนี้ ดังนั้นคราวนี้จึงเก็บเอาขี้กวางผาจำนวนมาก เท่าที่จะเก็บได้ เอากลับมาที่สตูดิโอด้วย

‍

เมื่อนำมาแยกหมวดหมู่ดูจึงพบว่า มีหลายสีและสัมผัส ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับความสดความแห้งเป็นประการที่หนึ่ง และอาหารที่มันกินเป็นประการที่สอง ขนาดของขี้กวางผานี้พอๆกับเม็ดกาแฟ เมื่ออยู่ในถุงสามารถหลอกคนได้เลยแหละ ไม่มีกลิ่นเหม็น นอกจากอันที่สดมากจะมีกลิ่นคล้ายหญ้าหมักๆ มีชนิดที่น่าสนใจเป็นเม็ดสีออกแดงคล้ายอิฐ นั่นคือมันกินดินโป่งเข้าไปนั่นเอง จึงมีดินออกมาจากลำใส้ด้วย

‍

พอกลับสตูดิโอก็เลยเอามาทดลองเผา ก็มีส่วนที่กลายเป็นแก้วจริงๆ สีน่าสนใจด้วย ถ้าจะทำน้ำเคลือบจริงๆก็คงจะต้องเตรียมให้เป็นขี้เถ้า แล้วผสมกับวัตถุดิบอื่นๆเพื่อให้เสถียร แล้วก็เอาไปเคลือบชิ้นงานนั่นแหละ

‍

สิ่งที่คิดก็คือว่า ตอนที่อยู่ที่ยอดดอยหลวง เป็นความพยายามที่จะไต่ขึ้นไปในที่ที่สูงที่สุดของที่นั่น ยอดดอยเป็นที่พิเศษและคล้ายเป็นดินแดนศักดิ์สิทธิ์ แต่แม้จะสูงแค่ไหนก็ยังต่ำกว่าขี้กวางผาอยู่หน่อยหนึ่ง และมูลสัตว์นั้นแม้จะดูเป็นสิ่งต่ำต้อยแต่ก็ยังอยู่สูงกว่ายอดดอยอยู่หน่อยหนึ่ง สิ่งสูงหรือต่ำนั้นยากจะแยกแยะ

กระบวนการที่จะนำมันมาทำเป็นเคลือบ(ก็คือแก้ว) ก็ได้เปลี่ยนผ่านจาก "เมื่อวานเป็นขี้ วันนี้เป็นแก้ว" มันน่าจะดีเหมือนกันนะ

‍

‍