All Log
All 
General
General

Moosi Express: The Making of a Train Kiln

24.8.2020

เตาทุเรียง

หมูสีเอ็กซ์เพรส เป็นชื่อของเตาสำหรับเผาเครื่องปั้นดินเผาชนิดใช้ไม้ฟืนเป็นเชื้อเพลิง ต่อไปนี้ขอเรียกสั้นๆว่า “เตาฟืน” การเผาเครื่องปั้นดินเผาด้วยเตาฟืนนี้เป็นเทคโนโลยีเก่าแก่โบราณที่มาปรากฏในหลายอารยธรรม เนื่องจากฟืนเป็นเชื้อเพลิงที่หาได้จากธรรมชาติและให้ความร้อนสูงเพียงพอต่อการเปลี่ยนแปลงสภาพของดินเหนียวให้เป็นดินเผา เมื่อทำการเผาในเตาที่ได้รับการออกแบบมาอย่างเหมาะสม เตาฟืนมีหลายลักษณะจากพัฒนาการตั้งแต่อดีต และตามประวัติศาสตร์เครื่องปั้นดินเผาหลากหลายวัฒนธรรม แน่นอนว่าในอดีตเหตุผลในการใช้เชื้อเพลิงไม้ฟืนคือความจำเป็น แต่ต่อมามีทางเลือกอื่นๆในการเผาเครื่องปั้นดินเผาอีกมากมาย ด้วยเตาที่ใช้เชื้อเพลิงเป็นน้ำมัน ถ่านหิน แก๊ส หรือเตาที่ทำให้เกิดความร้อนด้วยไฟฟ้าเป็นต้น เตาเหล่านั้นทำงานได้สะอาดและสะดวกกว่าในหลายๆแง่  เหตุใดจึงยังมีศิลปินเครื่องปั้นดินเผาจำนวนมากเผางานด้วยเตาฟืนกันอยู่ในปัจจุบันนี้

เหตุผลสำคัญที่การเผาเตาฟืนยังเป็นทางเลือกในวงการเครื่องปั้นดินเผาร่วมสมัยคือเหตุผลทางศิลปะ กล่าวคือมีลักษณะจำเพาะบางอย่างที่เกิดกับเครื่องปั้นดินเผาที่เผาด้วยเตาประเภทนี้ อันจะไม่เกิดขึ้นจากกระบวนการเผาหรือเตาลักษณะอื่น ศิลปินและช่างปั้นที่สร้างงานผ่านลักษณะจำเพาะเหล่านั้นจึงยึดถือการเผาด้วยเตาฟืนเป็นกระบวนการสำคัญ เตาฟืนที่ถูกสร้างขึ้นร่วมสมัยมีทั้งแบบที่ยึดถือเตาในอดีตและแบบที่ได้รับการปรับเปลี่ยนในจุดต่างๆเพื่อแก้ไขขอเสีย ชูข้อดีหรือคุณลักษณะเด่น และปรับตามวัสดุและเทคโนโลยีที่เพิ่งเริ่มมีในปัจจุบัน

หมูสีเอ็กซ์เพรสเป็นเตาในประเภทหลังซึ่งถูกสร้างขึ้นตามการค้นคว้าและออกแบบของ จอห์น นีลี่ (John Neely) จอห์นเรียกเตาฟืนประเภทระบายลมร้อนในทางนอนที่เขาออกแบบขึ้นมาใหม่นี้ตามรูปลักษณ์ภายนอกของมันว่า เตารถไฟ หรือ train kiln เพราะว่ารูปด้านของมันดูคล้ายกับหัวรถจักรไอน้ำ และโดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อขณะเผาแล้วมีควันออกมาทางปล่องไฟ เขาตั้งชื่อเตาที่เขาสร้างหลายใบด้วยชื่อคล้ายชื่อขบวนรถ เช่น Gulgong Express หรือขบวนรถ “ด่วนกุลกอง” เมื่อข้าพเจ้าตัดสินใจจะสร้างเตาฟืนสักใบ หลังจากใคร่ครวญมาเป็นสิบปีแล้วก็ไม่ได้ลงมือเสียทีเพราะสรุปไม่ได้ว่าจะสร้างแบบไหน จนในที่สุดเลือกเตารถไฟแบบของจอห์นเพราะความเหมาะสมหลายประการ จึงตั้งชื่อเตาตามระบบของจอห์นเพื่อเป็นการคารวะไปในตัว เตาใบนี้ถูกสร้างขึ้นที่ตำบลหมูสี จังหวัดนครศรีธรรมราช มันจึงมีชื่อว่า “ด่วนหมูสี” หรือ Moosi Express ด้วยประการฉะนี้

การออกแบบ

การกำหนดขนาดสัดส่วนของเตานี้ ได้ถูกกำหนดโดยขนาดของส่วนประกอบสองสามอย่างที่สำคัญคือ อิฐทนไฟ (SK-34) ซึ่งมีขนาดเป็นมาตรฐาน ความกว้างยาวของเตาจึงใช้วิธีนับจำนวนอิฐ และอีกสิ่งหนึ่งคือแผ่นเตา หรือ kiln shelf ขนาดใหญ่ที่สุดเท่าที่จะหาได้ (และจ่ายได้) เพราะจะใช้แผ่นเตานี้มาเป็นส่วนหลังคาเตา (สีม่วงเปลือกมังคุดในภาพเขียนแบบ) ความยาวของแผ่นเตานี้เองที่เป็นตัวกำหนดความกว้างของเตาที่จะทำได้ นอกจากการกำหนดขนาดจะมาจากความเป็นไปได้ของวัสดุที่เลือกใช้แล้ว ยังมีปัจจัยด้านความเหมาะสมในการทำงาน เช่นใหญ่เกินไปก็ไม่มีงานเผาได้บ่อยเพียงพอหรือต้องการคนช่วยมาก เป็นต้น

ก่อนโครงการสร้างเตาที่ถาวรใบนี้ ข้าพเจ้ามีโอกาสทดลองสร้างและเผาเตาที่ใช้หลักการเดียวกันแต่มีขนาดย่อมกว่า ที่สร้างขึ้นที่ภาควิชาการออกแบบอุตสาหกรรม เป็นโครงการสร้างเตาและเผาเพื่อศึกษาหลักการของเตาฟืน ประกอบในรายวิชาหนึ่ง เตาสร้างในลักษณะชั่วคราว เรียงอิฐเสร็จในเวลาอันสั้นและถูกรื้อออกเมื่อจบภาคการศึกษา เพื่อให้นิสิตรุ่นต่อๆไปมีโอกาสสร้างได้อีก

The Making of Moosi Express (Video)

ก่อนสร้างเตาต้องสร้างหลังคาก่อน หลังคาก็ต้องสวยงาม สร้างแล้วเว้นกระเบื้องส่วนที่ปล่องจะทะลุขึ้นไป
เตาช่วงล่าง ในภาพมองเห็น flue เชื่อมต่อจากห้องเผามาสู่ปล่องไฟ (ตรงที่มีถุงมือวางอยู่)
การก่อ throat arch โดยทำแม่แบบไม้ไว้ก่อน อิฐที่ใช้เป็นอิฐลิ่ม
หล่อปูนทนไฟเหนือ throat arch เพื่อปรับระดับและก่อห้องฟืนต่อขึ้นไปด้านบน
มุมมองย้อนจากห้องเผาไปหาขั้นบันไดใต้ห้องฟืน
รายละเอียดฐานปล่องไฟ และตัวรับ damper

What’s a Rich Text element?

What’s a Rich Text element?

What’s a Rich Text element?

What’s a Rich Text element?

What’s a Rich Text element?
What’s a Rich Text element?

The rich text element allows you to create and format headings, paragraphs, blockquotes, images, and video all in one place instead of having to add and format them individually. Just double-click and easily create content.

Static and dynamic content editing

A rich text element can be used with static or dynamic content. For static content, just drop it into any page and begin editing. For dynamic content, add a rich text field to any collection and then connect a rich text element to that field in the settings panel. Voila!

How to customize formatting for each rich text

Headings, paragraphs, blockquotes, figures, images, and figure captions can all be styled after a class is added to the rich text element using the "When inside of" nested selector system.

This is a caption text.